วัคซีนมีกี่ชนิด และมีอาการข้างเคียงอย่างไรกับลูกบ้าง - บทความโดยแพทย์

วัคซีนเป็นเวชภัณฑ์ที่ผลิตเพื่อใช้กระตุ้นร่างกายให้สร้างภูมิคุ้มกันโรค โดยแบ่งวัคซีนได้เป็น 3 กลุ่ม ตามสิ่งที่นำมาใช้ในขบวนการผลิต คือ

     1. วัคซีนเชื้อตาย (killed vaccine) เป็นวัคซีนที่ผลิตจากโรคโดยตรง เช่น วัคซีนไอกรน วัคซีนตับอักเสบบี วัคซีนตับอักเสบเอ วัคซีนโปลิโอชนิดฉีด และวัคซีนไข้หวัดใหญ่ 
     2. วัคซีนเชื้อเป็น (live attenuated vaccine) ผลิตจากการนำเชื้อมาทำให้อ่อนฤทธิ์ลง จนไม่สามารถทำให้เกิดโรค แต่สามารถกระตุ้นภูมิคุ้มกันของร่างกายได้ เช่น วัคซีนบีซีจี วัคซีนโปลิโอชนิดกิน วัคซีนหัด หัดเยอรมัน คางทูม วัคซีนอีสุกอีใส 
     3. ท็อกซอยด์ (toxoids) เป็นวัคซีนที่ผลิตจากเชื้อโรคที่นำทำให้พิษหมดไป แต่สามารถกระตุ้นภูมิต้านทานของร่างกายได้ ใช้สำหรับโรคที่เกิดจากพิษของเชื้อ เช่น โรคคอตีบ บาดทะยัก

อาการข้างเคียงที่พบได้บ่อยหลังจากเด็กได้รับวัคซีน 
     o เด็กจะมีไข้ ซึ่งมักเกิดภายในใน 2-3 วันแรกหลังได้รับวัคซีน ไข้มักไม่สูงมากและมักหายได้เอง ควรเข็ดตัวลูกด้วยน้ำธรรมดา โดยเฉพาะบริเวณซอกคอ และข้อพับต่างๆ
     o จะเกิดตุ่มหนอง การดูแลตุ่มหนองให้ใช้สำลีสะอาดชุบน้ำต้มสุกเช็ด ห้ามบ่งหนอง
     o เด็กบางคนจะมีอาการปวด บวม แดง ใช้ผ่าชุบน้ำเย็นประคบ
     o มีผื่น อาจเกิดหลังจากเด็กได้ฉีดวัคซีนหัด หัดเยอรมัน คางทูม ประมาณ 1 สัปดาห์ โดยมากอาการมักไม่รุนแรง

 ข้อควรระวัง
     - อย่าให้วัคซีนที่ทำให้ตัวร้อนได้พร้อมกันเช่น วัคซีนรวมคอตีบ บาดทะยัก ไอกรน พร้อมกับวัคซีนป้องกันไทฟอยด์
     - ถ้าเด็กเป็นไข้ไม่สบาย ควรให้เด็กหายดีก่อนแล้วค่อยพามารับวัคซีน 
     - ถ้าเด็กเคยมีประวัติแพ้ยา หรือเคยมีอาการผิดปกติหลังได้รับวัคซีน ควรแจ้งให้แพทย์ทราบก่อนได้รับวัคซีน

ขอบคุณบทความจาก
พญ. ฐิตาภรณ์ วรรณประเสริฐ
เเพทย์ผู้เชี่ยวชาญเฉพาะทางผิวหนังเด็ก โรงพยาบาลผิวหนังอโศก