รับมืออย่างไรเมื่อคุณแม่ซึมเศร้าหลังคลอดบุตร - บทความโดยแพทย์

โรคซึมเศร้าหลังคลอด (Postpartum depression) พบได้ถึงร้อยละ 10-15 ของคุณแม่ที่มีอาการซึมเศร้าทั้งหมด คือถ้ามีภาวะซึมเศร้าหลังคลอดเกิน 2 สัปดาห์ เมื่อไหร่ก็จะถือว่าเป็นโรคซึมเศร้าหลังคลอดแล้ว โดยจะเริ่มเป็นตั้งแต่ในช่วง 2 สัปดาห์หลังคลอดขึ้นไป (อาจเป็นเมื่อลูกมีอายุได้ประมาณ 4-6 สัปดาห์ หรือไม่ก็หลังจากลูกมีอายุหลายเดือนแล้วก็ได้) และอาจจะคงเป็นอยู่ไปประมาณ 4 สัปดาห์ (ไม่เกิน 1 เดือน)

สาเหตุของการเกิดโรคซึมเศร้า : เกิดได้จากหลายสาเหตุ อาจเกิดจากหลังมีอาการเจ็บป่วยทางกาย เช่น ภาวะพร่องไทรอยด์ฮอร์โมน จากสารเคมีในสมองที่ผิดปกติ สำหรับผู้ที่มีอาการหลายครั้งอาจมีประวัติสมาชิกในครอบครัวเป็นโรคซึมเศร้า

สัญญาณบ่งชี้โรคซึมเศร้าหลังคลอด : คุณแม่ที่ป่วยเป็นโรคซึมเศร้าหลังคลอดอาจมีบางอาการเหล่านี้หรือมีอาการทั้งหมดก็ได้

• เริ่มแรกอาจมีอาการทางกาย เช่น เบื่ออาหาร คลื่นไส้ อาเจียน หงุดหงิด นอนไม่หลับ น้ำหนักลด วิตกกังวล มองโลกในแง่ร้าย ร้องไห้โดยไม่มีเหตุผล 
• มีความสนใจในการดูแลลูกน้อยลง 
• หลายคนอาจมีอาการกระสับกระส่าย นั่งไม่ติด 
• หรืออาจมีอาการเคลื่อนไหวช้า คิดช้า ซึ่งอาการอาจแตกต่างกันในแต่ละคน 
• ถ้าอาการเป็นนานกว่า 2 สัปดาห์ผู้ป่วยอาจมีความคิดที่อยากจะฆ่าตัวตาย

แนวทางการรักษา : นอกจากจะใช้ยา จิตบำบัด การทำกิจกรรมนันทนาการร่วมกัน ออกกำลังกาย สวดมนต์หรือนั่งสมาธิ จะช่วยให้ผู้ป่วยอาการดีขึ้น 
หากมีอาการน่าสงสัย ไม่ควรรอให้อาการรุนแรง แนะนำให้พบแพทย์เพื่อรับการรักษา และครอบครัวมีส่วนสำคัญในการดูแลผู้ป่วยโรคซึมเศร้านะคะ

พญ.ฐิตาภรณ์ วรรณประเสริฐ 
แพทย์ผู้เชี่ยวชาญ โรงพยาบาลผิวหนังอโศก