ทานยาอย่างไรให้ปลอดภัยขณะให้นมบุตร - บทความโดยแพทย์

การตั้งครรภ์ในช่วงสามเดือนแรกเป็นช่วงเวลาที่สำคัญเนื่องจากทารกกำลังสร้างอวัยวะ นอกจากนี้มลภาวะต่างๆ บุหรี่ สารเคมี ยา วิตามิน อาหารเสริม ล้วนมีความสำคัญต่อการพัฒนาการของทารกในครรภ์ โดยทั่วไปทารกจะมีอัตราการเกิดความพิการแต่กำเนิดได้ ร้อยละ 3 ถึง 5 ต่อการตั้งครรภ์ การได้รับยาบางชนิดในไตรมาสแรกหากความผิดปกติรุนแรงอาจทำให้ทารกเสียชีวิตหรือแท้ง

มีหลากหลายคำถามจากคุณแม่ ให้นมลูกอยู่ท้องผูกมาก ทานยาระบายได้มั้ย ทำสีผม ดัดผมได้มั้ย ยืดผมได้ไม่ส่งผลกระทบต่อลูกจริงหรือ แม่ไปผ่าฟัน ฉีดยาชากลับมาให้นมลูกได้หรือไม่ ทานยาแก้ปวดได้หรือไม่ อันตรายหรือเปล่า เมื่อแม่รับประทานยา ยาแต่ละชนิดจะมีปฏิกิริยาระหว่างยาและร่างกาย หรือ drug - body interactions  การบริหารยาอย่างมีคุณภาพจะต้องคำนึงถึงการออกฤทธิ์ของยาต่อร่างกาย เมื่อเข้าสู่ร่างกาย

สำหรับคุณแม่ที่ต้องให้นมบุตรในการเลือกใช้ยา มีดังนี้

1. หลีกเลี่ยงการใช้ยาหรือถ้าเป็นไปได้ให้เลื่อนการใช้ยาไปจนกว่าจะถึงเวลาที่ทารกหย่านม

2. ควรเลือกใช้ยาที่ใช้ระยะเวลาสั้นที่สุดเท่าที่จะทำได้

3. ควรเลือกใช้ยาที่มีรูปแบบสูดพ่นหรือใช้ภายนอก แทนการใช้ยาแบบรับประทานหรือฉีด

4. ให้ทารกดูดนมก่อนให้ยา

5. รอมากกว่า 2-3 ชั่วโมง หลังจากรับประทานยาจึงให้นมบุตร

6. คุณแม่สามารถบีบน้ำนมเก็บไว้ก่อนที่คุณแม่จะรับประทานยา

7. หยุดให้นมลูกในกรณีที่เป็นยาที่ห้ามใช้ในหญิงให้นมบุตร

ยาแต่ละชนิดดูดซึมเข้าสู่น้ำนมได้ไม่เท่ากัน ขึ้นกับน้ำหนักโมเลกุลของยา การจับตัว การกระจายตัวของยา การขับถ่ายของยา ถ้าท้องผูกให้รับประทานผักและผลไม้เพิ่ม หากต้องการเสริมสวยสามารถทำทรีตเมนต์บางอย่างได้ และคุณแม่สามารถปรึกษาแพทย์ก่อนตัดสินใจได้ค่ะ

พญ.ฐิตาภรณ์ วรรณประเสริฐ 
แพทย์ผู้เชี่ยวชาญ โรงพยาบาลผิวหนังอโศก