ลูกไข้ขึ้นสูงควรเช็ดตัวอย่างไรให้ไข้ลด - ทารกแรกเกิด

เมื่อลูกน้อยมีไข้ สิ่งสำคัญที่คุณพ่อคุณแม่ควรระวังก็คือ การชักเมื่อมีไข้สูง ซึ่งสามารถส่งผลต่อสมองและพัฒนาการของลูกได้ การเช็ดตัว เป็นวิธีลดไข้วิธีหนึ่งที่ได้ผลดี โดยเฉพาะในเด็กทารกและเด็กเล็ก ที่มีสัดส่วนของพื้นที่ผิวกายมากเมื่อเทียบกับน้ำหนักตัว ทำให้สามารถลดอุณหภูมิร่างกายได้อย่างรวดเร็ว

เมื่อไหร่ถึงเรียกว่า ลูกมีไข้ ?

อาการไข้ คือ ภาวะที่เด็กมีอุณหภูมิร่างกาย
• มากกว่า 37.4 องศาเซลเซียส เมื่อวัดทางปาก
• มากกว่า 37.8 องศาเซลเซียส เมื่อวัดทางรักแร้
• มากกว่า 38 องศาเซลเซียส เมื่อวัดทางทวารหนัก

อุปกรณ์สำหรับเช็ดตัวลดไข้

การเช็ดตัวลดไข้ หมายถึง การทำให้ความร้อนร่างกายลดลง โดยการถ่ายเทความร้อนออกจากร่างกาย ผ่านทางผ้าชุบน้ำ การเช็ดตัวยังช่วยให้เลือดไหลเวียนดีขึ้น ผ่อนคลายกล้ามเนื้อ และระบายความร้อน ทำลูกรู้สึกสบายตัวขึ้น โดยอุปกรณ์ที่ใช้ในการเช็ดตัวลดไข้ให้ลูก มีดังนี้

• ปรอทวัดไข้ (ปรอทแบบวัดทางผิวหนัง/รักแร้ หรือแบบดิจิตอล)
• นาฬิกา สำหรับจับเวลาว่าเริ่มเช็ดตัวเมื่อไร เช็ดตัวไปกี่นาทีแล้ว หากมีประวัติชักจากไข้สูง ต้องวัดอุณหภูมิซ้ำทุกๆ 10-15 นาที
• ผ้าเช็ดตัวหรือผ้าขนหนูสำหรับรองใต้ตัวเวลาเช็ดตัว ควรมีขนาดใหญ่กว่าตัวเด็กเล็กน้อย
• ผ้าขนหนูอ่อนนุ่มสำหรับใช้เช็ดตัว
• กะละมังหรืออ่างน้ำ สำหรับใส่น้ำ
• เสื้อผ้าสำหรับใส่หลังเช็ดตัว ควรเป็นชุดที่โปร่งสบาย ระบายความร้อนได้ดี
• น้ำที่จะใช้เช็ดตัว มีอุณหภูมิประมาณ 29.4 – 35 องศาเซลเซียส ไม่ใช้น้ำที่อุ่นเกินไป และไม่ควรใช้น้ำแข็งหรือแอลกอฮอล์ในการเช็ดตัว เพราะจะทำให้ลูกหนาวสั่นได้ง่าย
• สามารถบีบมะนาวผสมลงในน้ำสำหรับใช้เช็ดตัวได้ เพราะจะสามารถช่วยลดไข้ได้เร็วขึ้น กลิ่นจากเปลือกมะนาวยังมีฤทธิ์อโรมาเธอราพี ช่วยให้ลูกรู้สึกผ่อนคลายได้อีกด้วย

ขั้นตอนในการเช็ดตัวลดไข้

• ให้เด็กปัสสาวะก่อนเช็ดตัว แต่ถ้าไม่ปัสสาวะก็ไม่เป็นไร
• ให้เด็กนอนบนเตียง หากเด็กพอยืนหรือนั่งได้ อาจให้นั่งบนเก้าอี้
• ปูผ้าขนหนูรองตัวเด็ก และถอดเสื้อผ้าเด็กออก
• เริ่มทำการเช็ดตัว โดยใช้ผ้าชุบน้ำที่เตรียมไว้ บิดผ้าให้หมาด เริ่มเช็ดจากแขนและขาก่อน แล้วจึงค่อยเช็ดเข้าสู่ลำตัว โดยเช็ดแขนและขาข้างละอย่างน้อย 5 นาที เช็ดลำตัว หลัง และก้นอย่างน้อย 10 -15 นาที
• ให้เช็ดจากปลายแขนเข้าสู่ต้นแขน เพื่อกระตุ้นการไหลเวียนเลือดกลับเข้าสู่หัวใจ เมื่อลูบผ้าไปตามแขนขา ควรมีการพักผ้าที่ข้อพับต่างๆ เนื่องจากเป็นบริเวณที่มีหลอดเลือดมาเลี้ยงมาก และชุบน้ำใหม่เมื่อผ้าร้อนขึ้นกว่าเดิม
• เวลาเช็ดตัวให้ออกแรงถูเล็กน้อย เพื่อเป็นการเปิดรูขุมขน และช่วยระบายความร้อนออกจากร่างของลูกได้เร็วขึ้น
• ใช้เวลาเช็ดตัวอย่างน้อยครั้งละ 30 นาที หลังเช็ดตัวเสร็จ อุณหภูมิร่างกายควรต่ำกว่า 37.5 องศาเซลเซียส
• หลังเช็ดตัวเสร็จ ไม่ควรทาแป้ง ห่มผ้าให้ลูก หรือให้ลูกใส่เสื้อผ้าหนาเกินไป เนื่องจากจะขัดขวางการระบายความร้อนของร่างกาย และควรกระตุ้นให้ลูกดื่มน้ำมากๆ

หากขณะ เช็ดตัวลดไข้ ลูกของคุณมีอาการหนาวสั่น ให้หยุดเช็ดตัวทันที และห่มด้วยผ้าห่มหรือผ้าขนหนูที่แห้ง จนกระทั่งหยุดสั่น ถ้าลูกของคุณยังเป็นทารกอยู่ และมีอุณหภูมิร่างกายต่ำกว่า 36.7 องศาเซลเซียส ให้ทำการห่อตัวด้วยผ้าขนหนู โดยเน้นที่ส่วนศีรษะ จนกระทั่งอุณหภูมิกลับมาเท่าปกติหรือใกล้เคียงปกติ (37.0 - 37.5 องศาเซลเซียส) จึงหยุดห่อตัว
นอกจากนี้ หากลูกของคุณมีไข้สูงเกิน 38 องศาเซลเซียส โดยเฉพาะในเด็กที่อายุต่ำกว่า 3 เดือน หรืออายุเกิน 3 เดือน แต่มีอาการซึม ไม่ยอมดูดนม ไม่ทานอาหาร ไม่เล่น ท้องเสีย อาเจียนมากกว่า 3 ครั้งใน 6 ชั่วโมง ควรรีบพาไปพบแพทย์โดยด่วน